Bilim insanları, nesli tükenmiş canlıların tekrar diriltilebileceği üzerinde ciddi çalışmalar yürütüyor. Soy diriltme fikri bilim kurgu filmi hissiyatı verse de, yapılan çalışmalardaki ilerlemeler bu durumun mümkün olabileceğini gösteriyor.
Çoğu nesli tükenen hayvanın sebebi insanlar. Göçmen güvercin olarak bilinen, Ectopistes migratorius türü kuş, bundan asırlar önce milyarlarcaydı. Hatta öyle ki sürülerinin geçmesinin bile günlerce sürdüğü söyleniyor. Ancak bilinçsiz avlanma ve habitatlarının işgali sonucu günümüzde bir tane bile göçmen güvercin kalmadı. Nitekim insanlar bu kuşların da bir şekilde sonunu getirdi.
Fransız ve İspanyol bilim insanlarının yaptığı bir çalışmada iri ve ihtişamlı bir hayvan olan Pirene dağ keçisini (Capra pyrenaica pyrenaica) nesli tükendikten sonra tekrar diriltmeyi başardılar.
Son kalan Pirene dağ keçisi bir kafes yardımıyla yakalandı. Celia ismini verdikleri bu dişi keçinin, geri diriltme çalışmaları için gerekli hücreleri önceden alındı. Boynuna vericili bir tasma takılarak doğaya tekrar salındı. 9 ay sonra ise tasmadan uyarı sinyali gelmeye başladı. Sinyalin geldiği yere bakıldığında, son kalan pirene dağ keçisinin yıkılan bir ağacın altında ezilerek öldüğü ve 2000 yılında soyunun resmen tükendiği görüldü. Ölmeden önce alınan ve Madrid’de bir laboratuvarda saklanan hücrelerindeki çekirdekler çıkarılarak, yakın akrabası olan başka bir keçi türünün DNA’ları çıkarılmış yumurta hücrelerine enjekte edildi. Bu yumurtalar taşıyıcı annelere yerleştirildi. 57 deneme sonucu keçilerden sadece 7 tanesi hamile kaldı. Bu hamileliklerin 6 tanesi düşükle sonuçlandı. İçlerinden sadece bir tanesi Celia’nın bir kopyasını dünyaya getirebildi. Ancak bu yavru sadece 10 dakika yaşayabildi. Dili çok büyük ve dışarıdaydı. Güçlükle nefes alabiliyordu. Daha sonra yapılan otopside akciğerlerinin birinde fazladan büyük bir parça olduğu görüldü. Ölümünün nedeninin bu büyük parça olduğu anlaşılmış oldu. Soyunun geri dönüşü sadece 10 dakika sürmüş olsa da, yapılan bu çalışma nesli tükenen canlıların tekrar yeryüzüne dönebileceğini kanıtlar nitelikte.
Günümüzde DNA örneği alınmasında en fazla 1 milyon yıl öncesine kadar gidebiliyor. Yani, 65 milyon yıl önce yaşamış dinozorların tekrar yeryüzüne dönebilmesi neredeyse imkânsız. Peki ya mamutlar için ne söyleyebiliriz? Mamutlar buzul çağda yaşamış devasa yaratıklardır. Mamut hücreleri, aynı zaman diliminde yaşamış diğer canlıların hücrelerine göre daha kolay bulunabiliyor. Çünkü birçok mamut öldüğünde buzun altında donmuş halde kalarak günümüze kadar çok iyi bir şekilde korunabiliyor. Harvard Üniversitesi’nden genetik uzmanı George Church ve arkadaşları bir mamutu tekrar geri getirebileceklerini düşünüyorlar. Tabi bunun için biraz daha zamana ihtiyaç olduğunu vurguluyorlar. Yapılan arkeolojik araştırmalar, son mamutun 5600 yıl önce St. Paul Adası’nda susuzluktan öldüğünü gösteriyor.
Soy diriltme çalışmaları bazı bilim insanları tarafından etik kaygılar sebebiyle hoş karşılanmıyor. Bu çalışmalara karşı olan bilim insanları, hala günümüzde soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan canlıları korumak varken, yeryüzünden silinmiş canlıları geri getirmekle uğraşmanın boş bir çaba olduğunu düşünüyor. Diğer bilim insanları ise soyunun tükenmesinde insanların rol aldığı canlıları tekrar diriltmenin insan sorumluluğunda olduğunu savunuyor. Peki sizce hangi taraf haklı?